demzen 100

İnsanlar arasındaki verimlilik farklarını belirleyen şey hayattan bekledikleridir. Ömrünü köyünde babası gibi geçirmekten öte bir derdi olmayanla -- ömrünü iz bırakarak geçirmek isteyen arasındaki fark bu. İlkine neden yeni şeyler öğrenmesi gerektiğini anlatamazsın, ikincisinin de ilki gibi bir hayatın da anlamlı olabileceğine inanması imkansız.

İnsanlara hayattan ne beklemelerini öğretmeden -- ne bekleyebileceklerini öğretmeden kendilerini hayata veremezler. İnsan ne olduğunu, ne yapabileceğini ve yaptıklarının ne işe yarayabileceğini etrafından öğrenir. Önce anlam vardır ve sonra buna ilişkin bir kelime üretilir.

Eski zamanlar için bu fark önemli bir mesele değildi. İlerleme her anlamda daha iyisi anlamına geliyordu. Madenlerde çalışan insanların hayatı zordu ama bu zorluk köylerde yaşayanlarınkinden daha az değildi. O insanları madenlere çeken ekmek garantisi gibi bir şey olmasa madenlere gelmezlerdi. Yaşadıkları hayatın -- kışın ne kadar ekmek bulacaklarına dair güvensizliğin, devletin ne kadar vergi alacağına dair güvensizliğin yerine en azından yıl boyu yiyecek bulma imkanları vardı.

Ancak onlara bunun daha iyi olduğunu anlatan birileri olmasa -- bütün zorluklarına rağmen işçi olmayı tercih etmezlerdi. İnsanı diğer canlılardan ayıran ihtiyaçlarını hikayesine bağlamaya ihtiyacı olması.

Bu yüzden insanı robot haline getirmek, onu otomatize etmek için onlara bir hikaye sunabilmen gerek. Mankurtlaşacak insanın bile bunu kendinden büyük bir hikayeye bağlaması gerek. Fabrikalarda insan üreteceksen -- okullarda olduğu gibi -- onlara anlattıkların kendi hedefin doğrultusunda olmalı. Yine de insanı %100 robotlaştırmak mümkün mü? Sanmam. Onu insan kılan özellikleri robotlaştırılmasına da engel. Çünkü kişinin hikayesini tamamen dışarıdan beslemek mümkün değil.

İnsanların robotlaşacağına dair korkulardan ziyade insanların kendilerini bile isteye hayattan çektikleri bir dünyanın daha muhtemel olduğunu düşünüyorum. Hikayelerin anlamsızlaşması, hayatın daha sıkıcı hale gelmesi, büyük değerlerin yok olması, insanın kendi değerini de azaltıyor.