🔵 Dini düşüncemin yıllar içinde değişimine tanık olunca arada bir şimdi ben neye inanıyorum deme ihtiyacı duyuyorum.

🔴 Neye inanıyorsun ve tabii neye inanmıyorsun?

🔵 Neye inanmıyorum? Bu da önemli bir soru, belki inandığımdan daha önemli bir soru. Birincisi sanırım artık insanın bir kullanım kılavuzu var inancımı kaybettim

🔴 Bu önemli bir inanç mıydı?

🔵 Bazıları için evet, neticede eğer doğru bir inanç olmasa belki de kendini nasıl olduğundan daha iyi sunamayacaksın

🔴 Hayatını nasıl yaşaman gerektiğini belirlemek için kullandığın bir kısa yol bu. Aslında insanların dine çekiliş tarafları da bu, hayatlarını nasıl yaşamaları gerektiğini bilmiyorlar. Nasıl yaşamaları gerektiğini onlara arkasına Allah'ı da alan bir otorite tabii ki çekici geliyor.

🔵 İnsan kaybolmuştur ve kendine tutunacak bir dal arar. Demek hayatını nasıl yaşayacağını bilmiyorsun -- Daha doğrusu bunun o kadar da iyi bir yolu olduğundan emin değilsin

🔴 Değilim, evet. Daha doğrusu buradaki kısa yolların çoğunun tembellikten kaynaklandığını düşünüyorum. Nasıl yaşayacağının gerçekte kimse bilmiyor ve bunu öğrenmek konusundaki beceriksizlik bize kendimin bir kullanım kılavuzu olsa dedirtiyor.

🔵 Kaybettiğin inanç bu kullanım kılavuzunun olmadığı mı?

🔴 Evet. Bir noktada böyle bir kullanım kılavuzunun varolabileceğine inancımı kaybettim. Onun için hayatın durumları arasında şöyle yaparsan böyle olur diyen kimsenin, bu konuda aşırı net olan insanların kendilerinden ve hayattan haberdar olduğunu sanmıyorum.

🔵 Bu kullanım kılavuzu konusu aslında vahiyle tam olarak alakalı. Yani vahyin varlığına inanmıyorsun?

🔴 Hayır, vahyin varlığına inanıyorum ancak vahyin imkanına inanmanın bir şeyi çözmediğini görüyorum. Hayaıtımda çok defa minik ilahi müdahalelerle karşılaştım. Bunların ne olduğunu anlatacak değilim ama muhtemelen herkesin hayatında olasılıkla açıklanması zor ve Allah'ın doğrudan müdahale ettiğini hissettiği durumlar olmuştur. Bu durumların varlığı bana vahyin de mümkün olduğunu gösteriyor. Allah bazı kullarına vahyetmiş olabilir.

🔵 O halde bu vahyin insanlara bir kullanım kılavuzu olduğunu kabul etmiyorsun?

🔴 Vahyin amacının bu olduğunu kabul etmiyorum. Toplumsal bir dönüşüm üretmiş, bir gelenek oluşturmuş ve bu gelenek ilahi müdahale ile oluşmuş. Ancak ben bugün faiz konusunda ne yapmam gerektiğini ona bakarak karar vermem. Vermemeliyim hatta çünkü kullanım kılavuzu ezberlemek cihazı iyi kullanmayı sağlamıyor. Ezbercilik.

🔵 Ezbercilik demeyelim de -- şartları araştırmadan, hastalığı görmeden ona ilaç yazmaya benziyor bu reçete / kullanım kılavuzu analojisi. İnsanların, toplumların o an neye ihtiyacı olduğunu görmezden gelip belli bir yerdeki, belli çözümün her yerde, herkes için geçerli olduğunu iddia ediyorsun. Ben bu iddianın ne İslam için, ne başka bir din için, ne de herhangi bir ideoloji ve sistem için geçerli olduğu kanaatinde değilim artık.

🔴 Buradaki tembellik insanların asıl dertlerinin görmezden gelinmesine sebep oluyor. Bir gelenekte statü sahibi olanların, o geleneğin dışındaki dertleri görmezden gelmeleri anlaşılabilir belki -- ancak kendi dertlerinin bütün toplumun en önemli meselesi olduğunu iddia etmek biraz zorlama bir durum.

🔵 Ancak bu bahsettiğin şekilde olacaksa -- kimi dinleyeceğiz? Eğer gelenesksel otoriteyi kabul etmeyeceksen, hangi otoriteyi kabul edeceksin?

🔴 Kendi otoritemi kendim için kabul edeceğim. Geleneksel otoriteyi de kabul edebilirim, edenlerin de bunu kendi tercihleri doğrultusunda yaptığını ve en kolay yolun onlar için bu olduğunu kabul ediyorum. Bununla beraber bu yolların hiçbir zaman herkes için geçerli olduğu kanaatinde değilim. Benim için olanı alırım, benim için olmayanı bırakırım.

🔵 Bunu biraz kendine tapmak olarak görüyorlar farkında mısın?

🔴 Benim şahsi tecrübem yolunu kendin bulmaya çalışmanın Allah'la olan münasebetimi güçlendirdiği şeklinde oldu. Ondan başka güvenecek kimsen olmadığını hayatın her anında farketmenin getirdiği bir mecburi güven hissi belki.

[Merdiven]